Ρυθμική

Η ρυθμική γυμναστική, που απευθύνεται αποκλειστικά στις γυναίκες, γεννήθηκε μέσω του σουηδικού συστήματος ελεύθερων ασκήσεων, το οποίο παρουσίασε ο Πίτερ Χένρι Λινγκ το 1814, με την ονομασία «αισθητική γυμναστική». Η ιδέα εξελίχθηκε όταν γνώρισε άνθηση μια νέα τάση, που αφορούσε στην έκφραση της κίνησης σε συνδυασμό με το ρυθμό της μουσικής. Στη δεκαετία του 1880, ο Ελβετός Εμίλ Νταλκρόζ, συνδύασε στις «εύρυθμες» ασκήσεις που επινόησε, τη μουσική και τη γυμναστική. Το πρωτοποριακό εγχείρημα, που γύρω στο 1900 είχε απήχηση στη Σκανδιναβία και αρχικά σχετιζόταν με τη δημιουργία τέχνης μέσα από την άθληση, ξεκίνησε να παίρνει ξεκάθαρη αγωνιστική μορφή μετά το 1940, στη Σοβιετική Ένωση.

Η ρυθμική αναγνωρίστηκε επίσημα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Γυμναστικής το 1961 και το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα διοργανώθηκε το 1963, ενώ τα ομαδικά αγωνίσματα εντάχθηκαν στο διεθνές αγωνιστικό πρόγραμμα το 1967. Το ατομικό της ρυθμικής συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1984, ενώ το ομαδικό (ανσάμπλ) αποτελεί Ολυμπιακό αγώνισμα από το 1996.

Στην Ελλάδα, οι πρώτες προσπάθειες ανάπτυξης της ρυθμικής εντοπίζονται λίγο μετά το 1960, αλλά καρποφόρησαν ουσιαστικά το 1980, όταν και ξεκίνησε η τέλεση επίσημων πανελλήνιων πρωταθλημάτων.

Η ρυθμική γυμναστική, στην οποία συνυπάρχουν η γυμναστική και ο χορός, πάντοτε με μουσική υπόκρουση, περιλαμβάνει δύο κατηγορίες αγωνισμάτων, δηλαδή ατομικά και ομαδικά (ανσάμπλ). Στο ατομικό, η αθλήτρια εκτελεί το πρόγραμμά της, χρησιμοποιώντας κάθε φορά ένα από τα τέσσερα επιμέρους φορητά όργανα: Ένα στεφάνι, μια μπάλα, μια κορδέλα ή δύο κορύνες. Στις διεθνείς διοργανώσεις, οι αθλήτριες αγωνίζονται σε τέσσερα όργανα και επιπλέον στο σύνθετο ατομικό, στο οποίο αθροίζονται οι βαθμοί κάθε αθλήτριας στα επιμέρους όργανα. Υπάρχει επίσης το σύνθετο ομαδικό, όπου συνυπολογίζονται οι προσπάθειες όλων των αθλητριών της ίδιας χώρας στο σύνθετο ατομικό.

Στο ομαδικό, που επίσης ονομάζεται ανσάμπλ, μια ομάδα μπορεί να αποτελείται από έξι αθλήτριες, αλλά μόνο πέντε από αυτές έχουν το δικαίωμα να αγωνίζονται σε καθένα από τα δύο προγράμματα. Το πρώτο από τα προγράμματα περιλαμβάνει ένα είδος οργάνου (π.χ. πέντε κορδέλες, μία για κάθε αθλήτρια), ενώ το άλλο περιλαμβάνει δύο είδη (π.χ. τρία στεφάνια και δύο μπάλες, δηλαδή ένα όργανο για κάθε αθλήτρια). Τα όργανα καθορίζονται κάθε διετία εκ περιτροπής, με απόφαση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυμναστικής. Οι αθλήτριες του ανσάμπλ οφείλουν να έχουν απόλυτο συγχρονισμό κινήσεων και κατά τη διάρκεια του προγράμματος ανταλλάσσουν τα όργανα μεταξύ τους. Οι ομάδες του ανσάμπλ βαθμολογούνται ξεχωριστά σε καθένα από τα προγράμματά τους, αλλά υπάρχει και ο σύνθετος αγώνας, όπου αθροίζονται οι επιμέρους βαθμολογίες τους σ’ αυτά.

Ειδικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες, μετάλλια απονέμονται μόνο σε δύο αγωνίσματα: Στο σύνθετο ατομικό, όπου στον τελικό συμμετέχουν δέκα αθλήτριες, καθώς και στο σύνθετο αγώνα του ανσάμπλ, στον τελικό του οποίου προκρίνονται οκτώ ομάδες.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ

Σεούλ 1988

Μαρία Αλεβίζου: 21η στο Σύνθετο Ατομικό
Γιώτα Τσίτσελα: 32η στο Σύνθετο Ατομικό

Βαρκελώνη 1992

Μαρία Σανσαρίδου: 11η στο Σύνθετο Ατομικό
Αρετή Σιναπίδου: 14η στο Σύνθετο Ατομικό

Ατλάντα 1996

Μαρία Παγκάλου: 12η στο Σύνθετο Ατομικό
Ευαγγελία Σωτηρίου: 26η στο Σύνθετο Ατομικό

Σίδνεϊ 2000

Ομάδα Ανσάμπλ (Ειρήνη Αϊνδηλή, Μαρία Γεωργάτου, Χαρά Καρυάμη, Κλέλια Πανταζή, Άννα Πολλάτου, Εύα Χριστοδούλου): 3η στον Σύνθετο Αγώνα – Χάλκινο μετάλλιο
Μορφούλα Ντώνα: 7η στο Σύνθετο Ατομικό

Αθήνα 2004

Ομάδα Ανσάμπλ (Ηλέκτρα – Έλλη Ευθυμίου, Μαρία Κάκιου, Βαρβάρα Μαγνησαλή, Άννυ Πανταζή, Λιάνα Χρηστίδου, Ελένη Χρονοπούλου): 5η στον Σύνθετο Αγώνα
Ελίνα Ανδριόλα: 9η στο Σύνθετο Ατομικό
Θεοδώρα Παλλίδου: 11η στο Σύνθετο Ατομικό

Πεκίνο 2008

Ομάδα Ανσάμπλ (Όλγα Πηλιάκη, Δήμητρα Καφαλίδου, Νίκη Τσάγαρη, Εύη Πλεξίδα, Βάλια Μανιού, Ιωάννα Σαμαρά): 9η στον Σύνθετο Αγώνα
Ελίνα Ανδριόλα: 21η στο Σύνθετο Ατομικό

Λονδίνο 2012

Ομάδα Ανσάμπλ (Μαριάνθη Ζαφειρίου, Αλεξία Κυριαζή, Ελένη Δόικα, Εύη Λουκάγκου, Βάσω Ζάχου, Σταυρούλα Σαμαρά): 9η στον Σύνθετο Αγώνα